تا جزایر ناخودآگاه تحلیل پنج داستان از مثنوی

Authors

هیوا حسن پور

آزاده اسلامی

abstract

«تا جزایر ناخودآگاه» نوشتاری است تحلیلی دربارۀ پنج داستان مهم از دفتر اول مثنوی مولوی. تأویل این پنج داستان («شاه و کنیزک»، «وزیر و شاه جهود متعصب مسیحی کش»، «شیر و نخچیران»، «طوطی و بازرگان»، «پیر چنگی و عُمر») دربرگیرندۀ ساختار مشترکی از دیدگاه تأویل است. تأویل، با توجه به نشانه های موجود در متن، می تواند پلی باشد از جهان صورت به عالم معنا. درحقیقت در تأویل، معنا کشف نمی شود، بلکه بازآفرینی می شود. با توجه به این که مثنوی از متون باز و سیال است، داستان هایش ظرفیت تأویل دارند. این مقاله، با استناد به نشانه های موجود در متن و تأویل صورت داستان ها، به ساختاری مشترک و هدف مند در زمینۀ شناخت انسان می رسد. همچنین، با استفاده از جدول ها و بررسی آن ها، این نتیجه به دست می آید که شخصیت های پویا در این داستان ها، نمادهایی از نفس واحد بشرند که برای رسیدن به کمال، مسیر مشترکی طی می کنند. آن ها از «نیمة خودآگاهی» به سمت «خودآگاهی» رشد می کنند و درنهایت، به مرحلۀ «ناخودآگاهی» می رسند. «ناخودآگاه» از اصطلاحات رایج در روان شناسی یونگ است که در این پژوهش، با واژۀ «فنا»، که از اصطلاحات رایج صوفیه است، مطابقت دارد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

«گناه توبه» تحلیل مقام توبه از حسنه تا سیئه، در داستان «پیر چنگی» از مثنوی مولانا

مثنوی مولانا را «قرآن عجم» نامیده‌اند. این اثر ارزشمند و متعالی سرشار از اندیشه‌ها، تعالیم و معارف عرفانی است. موضوعات مهم عرفان و تصوف مانند توکل، رضا، تسلیم، زهد، محبت، صبر، توبه، فنا و بقا و مانند آن را می‌توان در آن بررسی و تحلیل کرد. مولوی بسیاری از موضوعات مهم عرفانی را که در متون متصوفه نیز به آنها پرداخته شده، در قالب داستان، به شکلی عملی و با شور و حرارتی ویژه بیان کرده و از این طریق آ...

full text

تحلیل سوررئالیستی داستان دقوقی در مثنوی مولوی

بررسی مؤلفه‌های مکتب سوررئالیسم حاکی از آن است که شباهت‌های بسیاری میان این مکتب با عرفان وجود دارد. داستان دقوقی در مثنوی مولانا (610 ق) یکی از مبهم‌ترین داستان‌های عرفانی است که قابلیت زیادی در مطابقه با مؤلفه‌های سوررئالیستی دارد. مؤلفه‌هایی چون اوتوماتیزم (خودنگاری)، حیرت، دیوانگی، جنون، خیال و... . نتایج به دست آمده نشان می‌دهد که پویایی و حرکت سوررئالیست‌ها از سطح اشیاء به عمق برای کشف حق...

full text

تحلیل تطبیقی روایت چندآوا در پنج داستان از مثنوی با برادران کاراکازوف

چکیده ویژگی بارز، روایت چندآوا، آن است که در آن قضاوت-ها و برداشت های فردی متفاوت هریک آزادانه و به دور از فشار ناشی از تحمیل نظرات راوی، فرصت بروز و تجلی می-یابند و صداهایی که در ظاهر در دو جبهه و در دو موضع کاملاً متفاوت قرار دارند، در شرایطی یکسان، به نمایش گذاشته می شوند و این امکان برایشان فراهم می شود که فارغ از جو حاکم بر داستان و حتی فارغ از هرگونه محدودیت های فکری و عقیدتی نویسنده، به...

15 صفحه اول

تحلیل داستان شاه و کنیزک در مثنوی مولوی

  داستان شاه و کنیزک نخستین داستان مثنوی و نخستین سخن مولوی پس از ذکر ماجرای نمادین و تمثیلی نامه نی است. به احتمال قوی به سبب قرابت زمانی و مکانی نی‌نامه با این داستان، یکی از جدی‌ترین داستانهای مثنوی است و همان گونه که مولوی تمام آن را که در مثنوی بیان آن را در نظر داشته، در نی نامه بیان کرده است1، در این داستان نیز غالب اصول و عقاید مربوط به جهان بینی، تجارب روحانی و حیاتی و ماجرای روح آدمی ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
کهن نامه ادب پارسی

Publisher: پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی

ISSN 2383-0603

volume 5

issue 3 2014

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023